کد مطلب:106792 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:147
[صفحه 487] از امام (ع) پرسیدند، خیر چیست؟ امام (ع) فرمود: (خیر آن نیست كه مال و فرزندت زیاد شود، بلكه آن است كه دانشت زیاد و بردباری ات بیشتر شود و برای بندگی خدا به مردم فخر كنی، پس اگر نیكی كردی، سپاس و شكر خدا را بگویی، و اگر بد كردی، از خدا طلب مغفرت كنی. هیچ خوبی در دنیا مفهوم ندارد مگر برای دو نفر، یكی آن كه گناه خود را با توبه جبران كند، و دیگر آن كسی كه در پی كارهای نیك بشتابد، و هیچ كاری كه توام با تقوا صورت پذیرد، اندك نیست، چگونه عملی را كه مورد قبول است، ممكن است اندك شمرد؟ ). خیر در عرف توده ی مردم عبارت از مال فراوان و اندوخته های دنیوی است اما در اصطلاح عارفان و سالكان در راه خدا، سعادت اخروی و آنچه از كمالات نفسانی است كه وسیله ی رسیدن به سعادت اخروی باشد. بسا كه گروهی خیر را اعم از هر دو مورد تفسیر كرده اند البته امام (ع) خیر بودن مورد اول را هم به دلیل ناپایداری و مفارقت آن و هم به دلیل آنكه چه بسا باعث شر در آخرت گردد نفی فرموده و خیر را به معنی دوم تفسیر كرده و آن را ریشه ی كمال قوای انسانی شمرده است، بنابراین دانش زیاد، كمال قوای نظری برای نفس عاقله است، و بردباری زیاد از كمال قوه ی عم لی، و همان فضیلت قوه غضبیه است و افتخار به مردم به خاطر بندگی پروردگار، یعنی افتخار به زیادی عبادت، اخلاص و سپاس خدا نسبت به توفیق كار نیك كه داده، و طلب مغفرت برای گناهی كه مرتكب شده، از جمله فضایل قوه ی شهوی و كمال قوه ی عملی است. آنگاه امام (ع) خیر دنیا را منحصر در دو چیز دانسته است، توضیح آن كه انسان یا سرگرم نابودسازی و از بین بردن گناهان و جبران گناهانی است كه از او سر زده، تا بدین وسیله خود را برای كسب نیكیها آماده سازد و یا مشغول انجام خوبیهاست. دیگر خیر قابل تحصیلی كه حد وسط این دو كار باشد، وجود ندارد. سپس امام (ع) به اندك نبودن آن عملی كه توام با تقوای الهی است حكم كرده است تا بدین وسیله توجه دهد كه جبران گناهان یا از بین بردن آنها و شتافتن به كارهای نیك مستلزم داشتن تقواست، و این كار كوچكی نیست از آن رو كه نزد خدا پذیرفته است و آنچه نزد خدا قبول افتد مستلزم اجر فراوانی است. و این سخن تشویقی است به دو عمل یاد شده.
صفحه 487.